KKTC Su Temin Projesi, 17.10.2015 tarihinde Sayın Cumhurbaşkanımızın himayelerinde işletmeye alınarak KKTC’ye yılda 75 milyon m3 su iletimi sağlanmış ve asırlık bir rüya gerçeğe dönüştürülmüştür.
27.06.2016 tarihinden günümüze kadar KKTC’deki içme suyu depolarına yaklaşık 220 milyon m3 su verilmiştir.
İki ülke arasında imzalanan İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşmaları kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti kaynakları ile KKTC’de içme ve kullanma suyu ile tarımsal sulama suyu alanlarında Ankara kaynaklı yatırımlar, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü KKTC Proje Müdürlüğünün kontrolünde, KEİ Ofisi koordinasyonunda devam etmektedir.
2018 yılında başlamış olan Güzelyurt ve Mesarya Ovası Sulaması İletim Yapıları Projesi kapsamında; 5.700 m uzunluğunda tarımsal sulama tüneli yapılmış ve 22.05.2021 tarihinde açılmıştır.
Geçitköy-Kalkanlı arasındaki 1. Etap işi tamamlanmış, Güzelyurt ovasına su verilmiş olup, ovadaki 1.873 hektarlık alanın sulanmasına başlamıştır.
Orta Mesarya Ovası Sulaması İletim Hattı Projesi ve 207 km'lik Depo Bağlantı Hattı Projesi Yapımı ise devam etmektedir.
Yeraltı ve yerüstü su kaynakları, su kalitesi, toplam arazi varlığı, tarıma elverişli arazi miktarı, toprak analizlerinin yapılması işlerini kapsayan KKTC Su ve Toprak Kaynakları Master Plan Raporu Hazırlanması devam etmektedir.
Tüm bunların yanında, yine iki ülke arasında imzalanan 2023 yılı İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşması kapsamında Lefkoşa kaynaklı “Ada Geneli Dere Islahı, Gölet Temizliği ve Sulama Sistemlerinin Yenilenmesi Projesi” ve “İçme Suları ve İshale Hatları, Bakım Onarım, Yenileme ve Malzeme Alımı Projesi” yürütülmektedir.
İki proje için, KKTC Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Su İşleri Dairesi bünyesinde kullanılmak üzere toplamda 42 milyon TL ödenek ayrılmıştır.
“Ada Geneli Dere Islahı, Gölet Temizliği ve Sulama Sistemlerinin Yenilenmesi Projesi” kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti finansmanı ve teknik desteği ile yürütülen tarımsal araştırma projeleri neticesinde geliştirilen “Reşatbey” ve “Beşparmak” gibi arpa çeşitlerinin tohumluk üretiminde kullanılmak üzere Devlet Üretme Çiftlerine Lefkoşa Atık Su Arıtma tesislerine arıtılmış sunun ulaştırılması için sulama malzemesi ve ekipmanı alımına finansman sağlanmıştır.
Proje ile yerli ve milli çeşitlerimizin tohumluk üretiminin yanında birçok yıl ithal edilmek durumunda kalınan tohumluk materyalin yerelde üretimine büyük katkı sağlanması hedeflenmektedir.
Devlet Üretme Çiftlikleri’nin kullanımında olan arazinin 730 dönümü hareketli sulama makineleri kullanılarak kalan 500 dönüm alan ise etki çapı 75 metre olan sabit sprinklerler vasıtasıyla sulanabilir hale getirilmiştir. Böylelikle, Türkiye Cumhuriyeti’nden gelen suyun Mesarya ovasına iletilmesi için imalat çalışmalarının devam ettiği süreçte Mesarya Ovası’ndaki ilk büyük çaplı sulama projesi hayata geçirilerek toplamda 1.230 dönüm alan suya kavuşturulmuştur.
Yine bu proje kapsamında, Güzelyurt Sulama Projesi kapsamında verilen Güzelyurt Ovası’na verilen suyun sulama alanında yaygınlaştırılarak projenin verimliliğin artırılması ve dolayısı ile Güzelyurt akiferinden kuyular vasıtasıyla çekilen suyun azaltılarak akiferin korunarak gelişmesi amacıyla sulama malzemesi ve ekipmanı alımına da finansman sağlanmıştır.
Proje ile ayrıca, ülke genelinde gölet ve derelerin temizliğine katkı sağlanmaktadır. Bu kapsamda 2023 yılında, Yarköy deresi, Karşıyaka Göleti ve Yeşiltepe Göletlerinin ıslahı sağlanmıştır.
“İçme Suları ve İshale Hatları, Bakım Onarım, Yenileme ve Malzeme Alımı Projesi” kapsamında ise yine Türkiye Cumhuriyeti kaynakları ile yapımı tamamlanarak hizmete alınan Yeni Merkezi Cezaevi ve civarı yerleşim yerlerine su temini için finansman sağlanmıştır.
